Hướng dẫn cách trồng khoai môn trên đất vườn hiệu quả

Khoai môn là loại cây dễ trồng, dễ chăm sóc, mang lại giá trị dinh dưỡng cao và năng suất ổn định. Học cách trồng khoai môn giúp bạn không chỉ tự cung cấp thực phẩm sạch mà còn tiết kiệm chi phí. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn từng bước để trồng khoai môn thành công tại nhà.

Đặc điểm của khoai môn

Khoai môn là một loại cây thuộc họ thân thảo, có phần gốc phình to phát triển thành củ. Đây cũng chính là phần được sử dụng phổ biến trong ẩm thực. Khi áp dụng cách trồng khoai môn tại nhà, bạn sẽ nhận thấy cây có rễ dạng chùm mọc xung quanh từ đốt thân. Những rễ này lan rộng theo chiều ngang, có màu trắng và chứa anthocyanin – một chất chống oxy hóa tự nhiên.

Cây khoai môn có thân chính gọi là củ cái, nằm sâu trong đất. Củ cái có thể đạt chiều dài lên đến 30cm và đường kính khoảng 15cm. Phần thân củ này thường được thu hoạch để chế biến các món ăn hoặc làm nguyên liệu cho nhiều sản phẩm thực phẩm. Tùy theo giống, bạn có thể chọn cách trồng khoai môn tím, cách trồng khoai môn sáp vàng, hoặc các loại khác để phù hợp với nhu cầu sử dụng.

Phần lá của cây khoai môn là bộ phận duy nhất hiện diện trên mặt đất. Những lá lớn này không chỉ giúp cây quang hợp tốt mà còn có thể tận dụng làm thức ăn cho gia súc và gia cầm. Điều này giúp gia tăng giá trị kinh tế khi trồng khoai môn tại nhà hoặc trong mô hình sản xuất nông nghiệp.

Trên thị trường, giá bán củ khoai môn thường dao động từ 10.000 đến 12.000 VNĐ/kg. Với hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với các loại rau màu khác, cách trồng khoai môn từ củ đã trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho nhiều hộ gia đình và nông dân.

>>> Click để xem: Cách trồng húng quế tại nhà - Bí quyết giữ cây khỏe mạnh

Kỹ thuật trồng khoai môn

Trồng khoai môn là một trong những phương pháp canh tác hiệu quả, mang lại nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng và giá trị kinh tế cao. Việc nắm vững kỹ thuật trồng giúp cây sinh trưởng khỏe mạnh, cho năng suất củ lớn và chất lượng tốt. 

Thời vụ trồng khoai môn

Khi thực hiện cách trồng cây khoai môn, thời vụ đóng vai trò quan trọng để đạt được năng suất và chất lượng cao. Với khí hậu miền Nam, bạn nên trồng từ tháng 10 đến tháng 12, sau đó thu hoạch vào tháng 4 – 6. 

Ở miền Bắc, thời gian trồng thay đổi tùy vào giống khoai. Các giống có thời gian sinh trưởng dài nên được trồng từ tháng 3 – 4 hoặc tháng 8 – 9. Đặc biệt, vụ Đông Xuân thường cho ra những củ khoai môn tím, khoai môn cao hay khoai môn sáp vàng với chất lượng vượt trội.

Chọn giống khoai môn

Cách trồng củ khoai môn hoặc trồng khoai môn từ củ yêu cầu lựa chọn giống cẩn thận. Nên sử dụng củ cấp 2 mới thu hoạch để làm giống. Chọn các củ tròn đều, đường kính 3 – 4 cm, và trọng lượng khoảng 45 – 60 củ/kg. Không nên chọn củ quá dài hoặc quá lớn, vì điều này có thể ảnh hưởng đến quá trình nảy mầm và phát triển của cây.

Chuẩn bị đất trồng khoai môn

Khi áp dụng cách trồng khoai môn tại nhà, việc chọn đất và xử lý đất rất quan trọng. Nên sử dụng đất rau màu hoặc đất ruộng lúa, chọn nơi cao ráo, không ngập nước vào mùa mưa. Đối với đất dốc, cần ưu tiên khu vực có tầng đất dày, ít sỏi đá, độ dốc dưới 20 độ.

• Xử lý đất bằng phẳng: Dọn sạch cỏ dại, cày bừa kỹ, lên luống rộng 1,2 – 1,4m, rãnh rộng 0,5m và chiều cao luống 25 – 30 cm.
• Xử lý đất dốc: Dọn sạch tàn dư thực vật và loại bỏ đá, sau đó rắc một lớp vôi mỏng vào hố trồng trước 20 ngày để phòng sâu bệnh.
  Chuẩn bị đất tốt sẽ hỗ trợ cách trồng khoai môn cao và các loại khoai môn khác phát triển mạnh mẽ, ít bị sâu bệnh và cho củ đạt kích thước lớn.

Mật độ trồng khoai môn

Với đất ruộng bằng phẳng, khoảng cách trồng là 60 – 70 cm, tương ứng mật độ 30.000 – 32.000 cây/ha. Ở đất dốc, khoảng cách giảm còn 60 cm và mật độ khoảng 30.000 cây/ha. Đảm bảo mật độ đúng giúp củ khoai môn có đủ không gian phát triển, tránh tình trạng cây cạnh tranh dinh dưỡng.

Cách trồng khoai môn

Khi thực hiện cách trồng khoai môn từ củ, đặt củ giống vào giữa hố theo phương thẳng đứng, sau đó phủ đất nhỏ lên củ với độ dày 3 – 5 cm. Không lấp quá dày hoặc quá mỏng, vì điều này sẽ ảnh hưởng đến tỷ lệ nảy mầm. Để đảm bảo hiệu quả, nên dự trữ một ít củ giống để trồng dặm các hố không nảy mầm sau.

Những bước trên không chỉ áp dụng được cho cách trồng khoai môn tím mà còn hiệu quả với các giống khoai môn sáp vàng và khoai môn cao, giúp bạn tự tin hơn khi bắt đầu trồng khoai môn tại nhà.

Chăm sóc khoai môn sau trồng

Sau khi trồng khoai môn, việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp cây phát triển khỏe mạnh, củ đạt kích thước lớn và chất lượng cao. Tưới nước đều đặn, làm cỏ, vun gốc, và bón phân đúng thời điểm là những yếu tố quan trọng trong quá trình chăm sóc.

Tưới nước

Khi thực hiện cách trồng cây khoai môn, việc cung cấp nước đầy đủ và hợp lý là yếu tố quan trọng. Bạn nên tưới nước đều đặn mỗi ngày, đặc biệt là vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát, để giữ đất đủ ẩm cho cây khoai môn phát triển. Tuy nhiên, tránh tưới quá nhiều vì điều này có thể dẫn đến ngập úng, gây thối rễ và chết cây.

Làm cỏ và vun gốc

Trong quá trình trồng khoai môn tại nhà, khi cây xuất hiện 2–3 lá đầu tiên, tiến hành làm cỏ lần đầu một cách nhẹ nhàng để không làm tổn thương rễ. Khi cây có 4–5 lá thật, thực hiện làm cỏ lần thứ hai kết hợp vun gốc. 

Việc vun cao gốc và xới nhẹ đất quanh gốc giúp cây bám chắc hơn và hỗ trợ quá trình sinh trưởng của củ. Sau 5 tháng, tiếp tục làm cỏ lần thứ ba, đồng thời tỉa bớt lá già để tập trung dinh dưỡng cho củ phát triển.

Bón phân

Cách trồng khoai môn cao hay khoai môn tím đều yêu cầu bón phân đúng liều lượng và thời điểm. Khi trồng 1ha khoai môn, bạn nên bón lót khoảng 50kg phân lân, 30kg phân kali ngay lúc trồng.

• Lần bón thúc đầu tiên: Sau 5 tuần trồng, bón 50kg phân đạm để thúc đẩy cây phát triển mạnh mẽ.
• Lần bón thúc thứ hai: Sau 19 tuần trồng, tiếp tục bón thêm 50kg phân đạm và 30kg phân kali để hỗ trợ quá trình tạo củ.
• Lần bón thúc thứ ba: Sau 15 tuần trồng, bón 50kg phân đạm giúp củ đạt kích thước lớn và chất lượng tốt.

Phòng trừ sâu bệnh

Khoai môn dễ gặp các loại bệnh như sương mai, khảm lá, sâu khoang, nhện đỏ, và rệp bông. Việc phòng trừ cần được thực hiện cẩn thận để bảo vệ cây khỏi các tổn thương nghiêm trọng.

• Bệnh sương mai: Biểu hiện bằng các đốm nâu trên lá, gây lá héo và cây lụi dần. Để phòng ngừa, bạn nên luân canh với các cây trồng khác và sử dụng thuốc đặc trị như Ranman 10SC hoặc Furama 680WP.
• Bệnh khảm lá: Thường xuất hiện ở các vùng trồng khoai môn miền Bắc. Cây bị vàng lá, còi cọc và giảm năng suất. Chọn giống tốt, nhổ bỏ cây bệnh và phun thuốc trừ côn trùng như Padan 95EC, Polytrin 400EC để ngăn chặn sự lây lan.
• Sâu khoang: Chúng ăn phần lá xanh, làm giảm khả năng quang hợp của cây. Vệ sinh đồng ruộng, tiêu hủy tàn dư thực vật và sử dụng bẫy sinh học là cách hiệu quả để kiểm soát sâu khoang.
• Nhện đỏ: Gây héo lá và ảnh hưởng đến cây con. Dùng các loại thuốc đặc trị như Secure 10EC, Actimax 50WG theo hướng dẫn sẽ giúp bảo vệ cây khỏi nhện đỏ.
• Rệp bông: Gây hại ở cuối vụ, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng củ. Sử dụng các loại thuốc như Thiamax 25WG hoặc Permicide 50EC để kiểm soát.

Thu hoạch và bảo quản

Tùy thuộc vào từng giống như khoai môn sáp vàng hay khoai môn cao, thời gian thu hoạch có thể khác nhau. Khi thấy lá cây gần tàn lụi và đất ở gốc có nhiều vết nứt, đó là dấu hiệu củ đã đạt độ trưởng thành. 

Lúc này, bạn nên thu hoạch nhẹ nhàng, tránh làm trầy xước hoặc tổn thương củ. Sau thu hoạch, bảo quản củ ở nơi khô ráo, thoáng mát để kéo dài thời gian sử dụng và đảm bảo chất lượng tốt nhất.

Câu hỏi thường gặp về cách trồng khoai môn

Khoai môn là một loại cây trồng phổ biến với giá trị kinh tế cao và dễ chăm sóc. Tuy nhiên, trong quá trình trồng và chăm bón, không ít người gặp phải nhiều thắc mắc. Từ việc chọn thời vụ trồng, cách cải tạo đất, đến các biện pháp bón phân và phòng trừ sâu bệnh, mỗi yếu tố đều ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng củ khoai môn. 

Nên trồng khoai môn vào mùa nào là tốt nhất?

Khoai môn sinh trưởng mạnh mẽ khi được trồng vào đầu mùa mưa hoặc trong thời tiết ấm áp. Đó là thời điểm lý tưởng để cây khoai môn phát triển rễ và củ một cách tối ưu. Dù áp dụng cách trồng khoai môn tại nhà, bạn cũng nên chọn thời vụ thích hợp để cây phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao.

Khoai môn cần bón phân gì để đạt năng suất cao?

Trong các phương pháp như cách trồng khoai môn sáp vàng hay cách trồng khoai môn tím, việc bón phân hợp lý rất quan trọng. Hãy bón lót bằng phân chuồng hoai mục khi trồng, sau đó bổ sung phân NPK trong giai đoạn cây lớn và tạo củ. Điều này giúp củ đạt kích thước lớn hơn và chất lượng tốt hơn.

Có thể trồng khoai môn trên đất cát không?

Cách trồng cây khoai môn trên đất cát là khả thi, nhưng bạn cần cải tạo đất bằng cách thêm mùn hoặc phân hữu cơ. Điều này không chỉ cải thiện độ giữ nước mà còn cung cấp đủ dinh dưỡng để cây phát triển, đặc biệt khi bạn trồng các giống khoai môn cao hoặc khoai môn từ củ.

Cây khoai môn có chịu được ngập úng không?

Không. Khoai môn rất nhạy cảm với tình trạng ngập úng. Đất trồng cần thoát nước tốt để tránh làm thối củ, ảnh hưởng đến năng suất. Dù bạn chọn cách trồng củ khoai môn hay cách trồng khoai môn từ củ, đảm bảo môi trường đất thoáng khí là điều kiện quan trọng nhất.

Khoai môn sau khi thu hoạch nên bảo quản thế nào?

Sau thu hoạch, củ khoai môn cần được bảo quản ở nơi khô ráo và thoáng mát. Tránh để củ tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời hoặc những khu vực quá ẩm ướt, để đảm bảo giữ được chất lượng lâu dài. Điều này áp dụng cho cả các giống khoai môn thông thường lẫn các giống đặc biệt như khoai môn tím và khoai môn cao.

Hình ảnh cây khoai môn được chụp tại vườn

Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ cách trồng khoai môn từ giai đoạn chọn giống đến thu hoạch. Với sự kiên nhẫn và chăm sóc đúng cách, bạn có thể tận hưởng thành quả là những củ khoai môn tươi ngon, giàu dinh dưỡng ngay tại khu vườn của mình. Chúc bạn thành công!

>>> Tìm hiểu ngay: Cách trồng khoai lang đơn giản cho người mới bắt đầu